ذهن قدرتمندترین ابزاری است که شما برای خلق هر چیزی که می‌خواهید در اختیار دارید. اما اگر نتوانید کنترل ذهن (mind control) خود را به دست بگیرید، می‌تواند به مخرب‌ترین نیروی زندگی شما تبدیل شود. ذهن و به طور خاص، افکار شما، بر درک و درنتیجه تفسیر شما از واقعیت اثر می‌گذارد .
جهانی که ما برای خودمان ساخته‌ایم، نتیجه تفکراتمان است. نمی‌توانیم این دنیا را بدون تغییر طرز تفکرمان تغییر دهیم.
" آلبرت انیشتین "
تفاوت ذهن و مغز
تصور کنید اگر مغز شما مانند یک اتومبیل باشد، این ذهن شماست که راننده است. بنابراین ذهن شماست که همه کاره می باشد. برخی فکر می کنند که مغز در بدن انسان همه فعالیت‌ها را کنترل می‌کند، اما در اصل این باور اشتباه است. چیزی که در بدن شما همه چیز را کنترل می‌کند در اصل ذهنتان است.
بنابراین ذهن فرمانروای جسم شما می باشد، این ذهن شماست که می تواند همه چیز را در پیش روی شما مرعی کند و به همه چیز وجود خارجی ببخشد. افکار شما از ذهن شما سرچشمه می‌گیرند.
جهت دریافت اطلاعات بیشتر در مورد ذهن ، می توانید این مقاله را بخوانید. ذهن چیست؟
یک فرد به طور متوسط روزانه حدود ۷۰۰۰۰ فکر در سر خود دارد. ذهن مرکز افکار، ادراک، احساسات، تصورات و حافظه ما انسان‌هاست. در کل ما توانایی‌های ادراکی و شهودی خود را از ذهن داریم. ذهن و مغز ما به نوعی فرماندهی کل بدن را بر عهده دارند و عملکرد اعضای مختلف را رصد، بررسی و کنترل می‌کنند. ذهن ما مسئول پردازش و بررسی احساسات لحظه‌ای و اعمال ما در مدت زمان کوتاهی برای دادن بازخورد مناسب است.
عدم توانایی در کنترل ذهن باعث هجوم افکار منفی و نشخوار ذهنی شده که مشکلات عدیده‌ای برای ما ایجاد می‌کند.
انسان‌ها زندانی سرنوشت خود نیستند بلکه تنها زندانی افکار خود هستند.
کنترل ذهن به چه معنی است؟
کنترل فکر و ذهن یعنی به دست گرفتن رشته افکار و افزایش تمرکز در انجام امور. اینکه ذهن شما به چه سمتی حرکت کند و افکارتان چه سمت و سویی بگیرد تأثیر مستقیمی بر مسیر شما دارد. اینکه ما توانایی کنترل ذهن خود را داشته باشیم به این معنی است که بتوانیم تمام این ری اکشن‌ها و نحوه برخورد با مسائل و مشکلات مختلف را کنترل کنیم. در اصل کنترل فکر و ذهن به کنترل کل سیستم بدن ما می‌انجامد. مسیری که برای رسیدن به آن نیاز به تمرینات ذهنی متعدد داریم. برای مثال اینکه بتوانیم افکار منفی ناخواسته را از خودمان دور کنیم یکی از مراحل رسیدن به قدرت ذهنی و کنترل آن است.
کنترل ذهن یعنی شما بتوانید محرک ها و ورودی‌های ذهن خود را کنترل کنید.
آسیب‌های عدم توانایی کنترل ذهنی برای فرد چیست؟
عدم توانایی در کنترل فکر و ذهن و عدم توانایی استفاده از قدرت ذهن بازدهی شما را در انجام امور کاهش می‌دهد. برای مثال نداشتن کنترل ذهنی و هجوم افکار فراوان به ذهن شما مانع عملکرد صحیح شما خواهد شد. عملکردی که برای پیشبرد امور به آن نیاز دارید. عدم کنترل فکری منجر به ایجاد استرس و اضطراب و درنهایت افسردگی و ناامیدی می‌شود و بهره‌وری شما را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. این امر میزان اعتماد به نفس شما را در انجام امور کم می‌کند. هر چقدر خودباوری شما کاهش یابد کنترل فکر شما نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد و این چرخه به همین صورت ادامه خواهد یافت.
یکی از سمی‌ترین افکاری در ذهن بعضی انسان‌ها وجود دارد، این است که با خود می‌گوید:
«من نمی‌توانم.» «من برای این کار ساخته نشده‌ام» «ما رو چه به این کارها»
قطعا با تکرار جملات منفی مثل جملات بالا ذهن نیمه‌هشیار شما باور خواهد کرد که توانایی برای انجام هیچ کاری ندارید.
افرادی که در کنترل و مهار افکار خود توانایی ندارند فشار روانی بیشتری را در روز تجربه می‌کنند.
کنترل ذهن چه نتایج مثبتی دارد؟
- افزایش بهره وری
- افزایش تمرکز
- کاهش استرس و اضطراب و آرامش و شادی بیشتر
- خواب بهتر
- بهبود خلاقیت
- افزایش اعتماد به نفس و خودباوری
- کاهش کورتیزول : استرس مزمن، به واسطه نشخوار فکری تقویت شده و به ایجاد و تشدید بیماری کمک می‌کند. چراکه باعث فعال شدن بیش از حد سیستم‌های بیولوژیکی پاسخگو به استرس می‌شود. سطوح بالای کورتیزول برای مدت طولانی،باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن و عامل بروز بیماری ها خواهد بود.
- تجزیه و تحلیل بهتر و جامع تر از شرایط که به موجب آن انتخاب های دقیق تر و واکنش های منطقی تر بروز پیدا خواهد کرد.
چگونه کنترل ذهن خود را در دست بگیریم؟
هر روز سرشار از فرصت‌هایی است که می‌توانید اجازه دهید افکار منفی کنترل زندگی شما را به دست گرفته و آن را نابود کنند. داشتن زندگی شاد درگرو توانایی ما در کنترل ذهن است. افکار منفی را نمی‌توان متوقف کرد. بااین‌حال، می‌توانید مدت زمانی که آنها در ذهن شما هستند را کنترل کنید. قدم اول برای بالا بردن توانایی کنترل ذهن این است که بدانید :
این شما هستید که ذهن خود را کنترل می کنید و اجازه می‌دهید چیزی به آن وارد و یا از آن خارج شود.
روش‌های افزایش تمرکز و کنترل ذهن
- افکار مزاحم ذهنتان را شناساییی کنید.
یکی از راه‌هایی که می‌تواند به سادگی شما را از شر افکار مزاحم راحت کند نوشتن است. شما با آوردن این افکار منفی بر روی کاغذ ذهن خود را آزاد می‌کنید و کنترل افکار را به دست می‌گیرید. نوشتن نگرانی‌هایی که در طول روز به سراغ شما می‌آیند به شما کمک می‌کند تا به صورت واقع‌بینانه‌تری به آنها نگاه کنید. همین مسئله منجر می‌شود که گاها متوجه احمقانه بودن بسیاری از این افکار شوید و به راحتی از دست آنها خلاص شوید. همچنین پس از یادداشت افکار جدی‌تر می‌توانید با فراغ بال بیشتری به آنها بپردازید و بدانید که در فرصتی بهتر به آن رسیدگی خواهید کرد. در ابتدا باید بدانید چه نوع افکاری همواره مزاحم شما هستند. فهرستی از افکار مزاحمی که به صورت دائمی و دوره‌ای به ذهن شما می‌آیند را یادداشت کنید. این فهرست را هر روز آپدیت کنید و مزاحمین تمرکز خود را به طور دقیق شناسایی کنید. حتی ممکن است افکار موجود در ذهن شما غلط باشند و یا اصلاً وجود خارجی نداشته باشند. در هر صورت لازم است که همه‌ی آنها را شناسایی و یادداشت کنید. این کار را برای ریشه‌یابی افکار نیاز دارید.
- افکار مزاحم ذهنتان را ریشه‌یابی کنید.
در مرحله‌ی بعد باید سعی کنید تا ریشه و منشأ این افکار و احساسات آزاردهنده را پیدا کنید. ممکن است ریشه‌ی این افکار در گذشته شما باشد یا مسئله‌ای در زمان حال ذهن شما را به خود درگیر کرده باشد. سعی کنید که دلیل این افکار را بررسی کنید و صحت و سقم و درستی آنها را زیر سوال ببرید.
- ورودی های ذهن خود را کنترل کنید.
این روزها و در عصر اطلاعات هجوم اخبار و اتفاقات بد ما را دوره کرده‌اند. اطلاعات و اخباری که همواره برای ما به‌روزرسانی می‌شوند. گاهی هم ممکن است بسیاری از این اخبار و اطلاعات هیچ ارتباطی به ما نداشته باشد. اما اقتضای عصر اطلاعات قرارگیری در معرض اخبار و اطلاعات مختلف است. این اخبار که از طریق اینترنت، فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به گوش ما می‌رسند به راحتی می‌توانند تمرکز ما را از بین ببرند. در این صورت ذهن و فکر ما را مشغول اخباری می‌شود که ارتباطی با ما ندارد.
برای رهایی از این اخبار نیاز است تا مدتی به خود استراحت بدهید. سعی کنید خود را از شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی دور نگه‌دارید. پس از مدتی دوری از اخبار و دنبال نکردن اطلاعات آسیب‌زا و غیرمفید می‌توانید اثرات شگفت‌انگیز آن را در زندگی خود احساس کنید. با این کار حال روحی شما بهبود می‌یابد و انرژی از دست رفته شما بازمی‌گردد.
- به افکار منفی اجازه جولان دادن ندهید.
راه‌هایی برای جلوگیری از ورود دوباره آنها به ذهن نیز بیاموزید. سعی کنید با خود به صلح برسید و برخی ویژگی‌های منفی خود که منجر به بروز این افکار می‌شوند را شناسایی کنید. رسیدن به صلح درونی و پذیرش نقاط ضعف و برطرف کردن آنها از مراحل اصلی کنترل ذهن برای شماست.
- عادت فکر کردن به گذشته و نگرانی از آینده را کنار بگذارید.
از فکر گذشته خارج شوید. با غرق شدن شما در اتفاقات گذشته قرار نیست چیزی تغییر کند. همچنین با تفکر زیاد راجع به آینده نیز اهدافتان به وقوع نمی‌پیوندند. تنها چیزی که اهمیت دارد نوع عملکرد و بازدهی شما در زمان حال است. باید سعی کنید تا در زمان حال زندگی کنید و خود را از تفکرات آزاردهنده مربوط به زمان گذشته و آینده رها کنید. فراموش نکنید که ماندن در گذشته تنها شما را از حرکت به سوی آینده بازمی‌دارد و هیچ سود دیگری ندارد. پس گذشته را رها کنید و سعی کنید بهترین عملکرد را در زمان حال از خود به‌جای بگذارید. این کار از افسوس‌های بعدی که ممکن است در آینده گریبان شما را بگیرد نیز جلوگیری می‌کند.
- خوش‌بین باشید و بدبینی را از خود دور کنید.
انسان‌های بدبین همواره افکار و احساسات نگران‌کننده و منفی را در ذهن می‌پرورانند. به صورتی که در مورد هر اتفاق کوچکی که برای خودشان یا در اطرافشان رخ می‌دهد به بدترین وجهه آن اتفاق فکر می‌کنند. به اصطلاح آنها همیشه نیمه‌ی خالی لیوان را نگاه می‌کنند. همین مسئله منجر می‌شود تا ذهنشان همواره دچار تشویش و نگرانی‌های گاها بی مورد باشد. البته برخی از نگرانی‌های این افراد نیز می‌تواند به جا باشد؛ اما تجربه نشان داده افراد بدبین در رابطه با مسائل نگران‌کننده اطرافشان واکنشی بیش از مقدار مورد نیاز می‌دهند.
برعکس، افرادی که به خوش‌بینی معروف هستند حتی در اتفاقات بد و نگران‌کننده نیز روزنه‌هایی از امید را می‌یابند. آنها توانایی کنترل ذهن خود و مدیریت افکارشان را دارند. این توانایی به آنها در استفاده صحیح و به جا از قدرت ذهنشان کمک می‌کند. سعی کنید روحیه خوش‌بینی را در خود تقویت کنید. به صوتی که در هر اتفاقی به دنبال جنبه‌های مثبت بگردید.
- مدیتیشن یکی از بهترین راه‌های کنترل ذهن و افکار شماست.
یکی دیگر از راه‌هایی که برای کنترل ذهن و افکار می‌تواند کمک مؤثری به شما بکند مدیتیشن و مراقبه است. سعی کنید در برنامه روزانه خود یک برنامه منظم برای مدیتیشن در نظر بگیرید. پس از مدتی از آثار باور نکردنی این عمل نه چندان سخت شگفت‌زده خواهید شد. مدیتیشن با بیرون راندن افکار مزاحم از ذهن، به شما نحوه‌ی صحیح تمرکز بر روی امور را آموزش می‌دهد. روش‌های بسیاری برای آموزش و دنبال کردن یک برنامه مدیتیشن ساده وجود دارد. به شما توصیه می‌کنیم تا از همین فردا آن را شروع کنید.
ذهن‌آگاهی، مفهومی است که بر متمرکز کردن افکارتان به یک چیز در لحظه حال و غوطه‌ور نشدن در افکار نسبت به چیزهای دیگر تأکید می‌کند.
ذهن‌آگاهی یک راهکار عالی برای افراد پرمشغله است. با انجام تمارین مربوط به ذهن‌آگاهی می‌توانید گفت‌وگوی ذهنی خود را کم کرده و کنترل ذهن را در دست بگیرید.
برای آشنایی بیشتر با این مفهوم و استفاده از نتایج آن می‌توانید کتاب ذهن آگاهی برای آغازگران را مطالعه نمایید.
گاهی اوقات بهترین کاری که برای تغییر افکار منفی و به دست گرفتن کنترل ذهن می‌توانید انجام دهید این است که تمرکز خود را روی موضوع دیگری معطوف کنید. از خانه یا محل کار بیرون بزنید، ورزش کنید، خود را با یک پروژه یا سرگرمی درگیر کنید.
برای چند دقیقه خود را در یک کتاب غرق کنید. از فعالیت‌های رزمی مانند تای چی و کاراته نیز می‌توان برای پاکسازی ذهن استفاده کرد. عمل ساده پرت کردن حواس، یک راه عالی برای وارد کردن فعالیت‌های مثبت به زندگی، جدایی از استرس و افزایش کنترل بر ذهن است.
قطعاً متوجه شده‌اید که وقتی بیش از حد استرس داشته و یا در نشخوار فکری غوطه‌ور باشید، آن‌قدرها هم سرزنده نیستید. در نتیجه، ممکن است روابط شما آسیب ببینند.
تمرکز بر روابط مثبتی که در آنها هستید، می‌تواند استرس و تمایل به نشخوار فکری را به حداقل برساند. با تقویت روابط خود، یک تکنیک سالم برای کنترل ذهن ایجاد کرده‌اید.
تحقیقات نشان داده است که کسانی که ارتباطات اجتماعی محکمی دارند، برای مقابله با استرس کمتر از نشخوار فکری استفاده می‌کنند. همچنین میزان ابتلا به افسردگی و سایر اختلالات مرتبط با استرس نیز در این دسته از افراد کمتر بوده است. همچنین باید از افراد منفی نگر دوری کنید و ارتباط خود را با افراد موفق و با ذهنیت مثبت تقویت کنید.
لطفا بعد از خواندن این مقاله، نظرات و تجربیات ارزشمند خودت رو با ما و سایر دوستان در میان بذار.