مراقبه چیست؟

مراقبه یا مدیتیشن فعالیتی است که در آن از تکنیک‌های خاصی مانند ذهن‌آگاهی برای آموزش و تربیت توجه و هشیاری استفاده می‌شود و ماحصل آن رسیدن به یک حالت ذهنی و عاطفی آرام و پایدار است. پس در واقع هدف از مراقبه این است که هشیاری و تمرکز ما را افزایش دهد تا تسلط بیشتری روی محیط درونی افکار و احساسات‌مان داشته باشیم.

مراقبه‌ چاره‌ی همه‌ی دردهای شما نیست، بلکه ابزاری است که به شما کمک می‌کند با تغییر محیط درونی‌ (افکار و احساسات)، محیط بیرون‌تان را تغییر داده و زندگی بهتری برای خودتان رقم بزنید.

حتما چیزهای زیادی در مورد فواید مراقبه شنیده‌اید. در اینجا به اختصار مهم‌ترین فواید مراقبه را ذکر می‌کنیم:

1: افزایش تمرکز: آمارها نشان می‌دهد که میانگین بازه‌ی توجه (mean attention span) افراد از سال 2000 تا سال 2018 کاهش چشمگیری داشته و از 12 ثانیه به 8 ثانیه رسیده است. این آمار فاجعه‌آمیز نشان می‌دهد که انسان‌ها دارند توانایی تمرکز و توجه خود را فدای شلوغی‌های زندگی دوران مدرن می‌کنند. این تغییر پارادایم از تک‌کاری (monotasking) به چندکاری (multitasking) کاملاً مشهود است و اثرات آن را به راحتی می‌توان مشاهده کرد. ناگفته پیداست که موفقیت و حل مشکلات، نیازمند توجه و تمرکز عمیق است. مراقبه به شما کمک می‌کند از شلوغی‌های دنیای بیرون فاصله بگیرید و با تمرکز فراوان، به ساماندهی دنیای درون و بیرون خودتان بپردازید.

2: افزایش خود-هشیاری یا خود-آگاهی: خود-هشیاری (self-awareness) یعنی آگاهی از حالات احساسی و فکری خود. مراقبه به شما کمک می‌کند خودتان را بهتر بشناسید و شما را با احساسات پنهان و سرکوب‌شده‌تان مواجه می‌کند. شما می‌توانید با شناسایی این احساسات، آن‌ها را رفع کنید و تنش‌های عاطفی و مشکلات احساسی‌تان را از بین ببرید. احساساتِ رفع نشده ما را در یک چرخه‌ی بی‌پایان و تکراری گیر می‌اندازند و باعث می‌شوند مدام اشتباهات یکسانی را تکرار کنیم. مراقبه به شما کمک می‌کند از شر این چرخه‌ها رها شوید.

3: کاهش اضطراب و تنش‌های عاطفی: زندگی در دوران مدرن جریان بی‌پایانی است از اتفاقات سریع و اضطراب‌آور. ما هر روز خبرهای مختلفی را می‌شنویم و هنوز از شوک یک خبر بیرون نیامده‌ایم که خبر بعدی از راه می‌رسد. افزایش سرعت زندگی باعث می‌شود دچار تنش عاطفی و مشکلاتی مانند اضطراب و افسردگی شویم. تحقیقات نشان می‌دهد که مراقبه می‌تواند به رفع تنش‌های عاطفی و کاهش اضطراب کمک کند.

4: تغییر عادت‌ها: در هنگام مراقبه، تغییرات قابل توجهی در امواج مغزی ایجاد می‌شود و برآیند این تغییرات به مراقبه‌گر کمک می‌کند بتواند عادت‌های قدیمی‌اش را اصلاح کرده و عادت‌های جدیدی در خودش ایجاد کند.

5: زندگی در لحظه: یکی از مهم‌ترین فواید مراقبه این است که به درک لحظه‌ی حال کمک می‌کند. مغز انسان مدام سعی می‌کند با بهره‌گیری از تجربیات گذشته، احتمالات آینده را بررسی کند و به این ترتیب، عموماً از درک لحظه‌ی حال غافل می‌ماند. در هنگام مراقبه با رهایی از حسرت‌های گذشته و نگرانی‌های آینده، می‌توانید لحظه‌ی حال را تجربه کنید و با تمرینات خاصی که در این دوره نیز به آن‌ها پرداخته شده است، تجربه‌ی لحظه‌ی حال را وارد زندگی روزمره‌تان کنید.

6: تغییرات جسمی: برخی افراد به اشتباه تصور می‌کنند که اثرات مراقبه فقط به حوزه‌ی سلامت روانی مربوط می‌شود، اما این طرز فکر درست نیست. تحقیقات علمی زیادی در مورد اثرات جسمی مراقبه انجام شده است. این تحقیقات نشان می‌دهد که مراقبه می‌تواند باعث تغییر بیان برخی از ژن‌های بدن انسان شود. در اینجا به اختصار برخی از اثرات جسمی ثابت‌شده‌ی مراقبه را ذکر می‌کنیم: کاهش استرس اکسیداتیو (کاهش تولید رادیکال‌های آزاد که می‌توانند به سلول‌ها و بافت‌های بدن آسیب برسانند)، کاهش مرگ سلول‌ها، کاهش پیریِ سلولی، تنظیم چرخه‌ی سلولی، تنظیم واکنش‌های ایمنی و کاهش میزان التهاب بدن.

7: کمک به تحقق خواسته‌ها: اگر در زمان مراقبه از تکنیک‌های تصویرسازی استفاده کنید، با توجه به تغییراتی که در مغز و جسم‌تان ایجاد می‌شود، مسیر تحقق خواسته‌ها برایتان فراهم می‌گردد. می‌تواند امکان یا خواسته‌ای را برای خود تغیین کنید و در زمان مراقبه آن را در درون خود نهادینه سازید. اگر بتوانید حس و حالی را که در هنگام مراقبه به شما دست می‌دهد، به زندگی روزمره‌تان تعمیم دهید، این مسئله کمک شایانی به تحقق خواسته‌های شما خواهد کرد.

مراقبه فواید زیادی دارد، اما در اینجا به ذکر همین موارد بسنده می‌کنیم.

راز مراقبه این است، بنشینی خیلی ساده

بدون هدف، بدون میل به چیزی شدن

بدون میل به دست آوردن چیزی

بدون هیچ عقیده خاصی

بدون دلواپسی برای گذشته یا آینده

بدون تمرکز بر هیچ چیزی

فقط بنشینی و بنشینی و بنشینی….

آنگاه ،همه چیز را دریافت خواهی کرد

اگر مطلقاً خالی باشی، می‌توانی همه هستی را در خود جای دهی

خالی، موقعیت ذهنی است که به هیچ چیز وابسته نیست.

در مراقبه باید سه مورد اساسی را به خاطر داشته باشید:

سه نکته اساسی در مراقبه
نخست،
یک حالت آسوده ، بدون تقلا، کنترل یا تمرکز.

با ذهن نجنگید ، ذهن را کنترل نکنید ، تمرکز نکنید

دوم،
گوش به زنگی، اینکه هرچه را که در درونت می گذرد، شاهد باشی.

با آگاهی آسوده هر آنچه که اتفاق می افتد را نگاه کنید بدون آنکه مداخله کنید.

سوم،
نداشتن هرنوع قضاوت یا ارزشیابی درباره مراقبه.
کافی است تماشاچی باشی.
جسم تغییر می کند،
ذهن تغییر می کند،
عواطف واحساسات تغییر می کند. فقط شاهد همان شاهد باقی بمان.

همچنان با تمرین شاهد بودن ،متوجه می شوی که ابرهای عواطف و افکارت آهسته آهسته از هم پراکنده شده و آسمان آبی وجودت رخ می نماید و تو حس میکنی که از ترکیب پیچیدهءجسم.-ذهن-قلب
فراتر رفته ای.

یکبار که این حالت را تجربه کردی طعم مراقبه را چشیده ای.
مراقبه آرامش است .
مراقبه شادی. لذت است.
مراقبه، رضایت خاطر است.
مراقبه چیزی جز آفرینش شکافی بین تو و ذهن تو نیست.

مراقبه نور درونت را روشن می کند.
هر کاری را با آگاهی انجام دهی به مدیتیشن تبدیل می شود و راز مراقبه است
تماشا کردن مدیتیشن است. مهم نیست چه چیزی را تماشا می کنی: درخت یا رود یا ابر یا بازی کودکان.

نکته در موضوع مشاهده نیست. مدیتیشن کیفیت مشاهده و کیفیت بیداری و آگاهی است.

مدیتیشن یعنی آگاهی.

هر کاری را با آگاهی انجام دهی به مدیتیشن تبدیل می شود. مهم نیست چه کاری ، بلکه کیفیتی که به کارت می آوری مهم است.

اگر آگاهانه راه بروی راه رفتن تبدیل به مدیتیشن می شود.

اگر با آگاهی به آواز پرنده ها گوش بدهی به مدیتیشن تبدیل می شود.

اگر با آگاهی و مشاهده گری به سر و صدای ذهنت گوش بدهی می شود مدیتیشن.

نکته مهم این است که به خواب نروی.

مطلب ارئه شده برگرفته از سایت royalmind  و asrardaroun می باشد.